Chế độ dinh dưỡng trong giai đoạn thai kỳ đặc biệt quan trọng đối với mẹ và thai nhi! Mọi người nên chú ý bổ sung những thực phẩm tốt cho bà bầu để mẹ và bé phát triển khỏe mạnh.
Những dưỡng chất cần thiết trong mâm cơm dành cho bà bầu
Bà bầu cần nhiều dưỡng chất hơn người bình thường. Trong khẩu phần ăn hàng ngày của chị em cần phải đảm bảo bổ sung đủ các dưỡng chất dưới đây:
- Protein: Đây là thành phần quan trọng có mặt trong nhân và chất nguyên sinh của tế bào! Thành phần này có nhiều trong thực phẩm như trứng, sữa, cá, thịt…
- Axit folic: Thành phần quan trọng trong việc phát triển não bộ và cột sống của trẻ. Bên cạnh đó chất này còn có tác dụng phòng chống các bệnh lý nguy hiểm ở thai nhi như khuyết tật ống thần kinh hay tật nứt đốt cột sống
- Sắt: Dưỡng chất này cần thiết cho máu, đặc biệt là đối với chị em mang bầu! Trong giai đoạn thai kỳ, nếu chị em nào thiếu máu thì cần bổ sung thực phẩm chứa sắt để đảm bảo lượng máu tiêu chuẩn cho cơ thể. Trong bữa cơm hàng ngày chị em có thể bổ sung thêm khoai tây, thịt gia cầm, thịt bò, đậu nành,… Đây là những thực phẩm chứa hàm lượng sắt cao.
- Canxi: Để đảm bảo thai nhi phát triển toàn diện mẹ cần phải bổ sung đầy đủ thực phẩm giàu canxi như hải sản, sữa chua, phô mai …
- Chất đường: Đây là nguồn cung cấp năng lượng cho mẹ và thai nhi. Để bổ sung đường, mẹ có thể bổ sung 1 số loại thực phẩm như ngũ cốc, bành mì, cơm, bún, phỏ, khoai, trái cây và các loại sữa.
- Chất đạm: Thành phần chính cấu tạo nên các loại tế bào. Có 2 nhóm thực phẩm giàu đạm: nhóm có nguồn gốc từ thực vật như (đậu nành, đậu xanh, đậu đen …) và nguồn gốc từ động vật (thịt, cá, tôm, sữa, trứng.
- Chất béo: Thành phần cấu tạo nên màng tế bào và là nguồn dự trữ năng lượng cho cở thể giúp cơ thể hấp thu các loại vitamin tốt hơn. Chất béo có nhiều trong các loại hạt có dầu và cá, thịt lợn.
- Các loại vitamin A, D: Nếu vitamin A giúp tăng trưởng và tăng cường hệ miễn dịch thì vitamin D sẽ giúp cơ thể hấp thu và chuyển hóa canxi, phospho vào cơ thể. Mẹ có thể bổ sung vitamin A bằng cách ăn nhiều rau xanh, trái cây màu xanh, đỏ vàng, sữa, lòng đỏ trứng, gan, dầu cá. Vitamin D lại có nhiều trong các loại thực phẩm gan cá, cá béo và trứng. Ngoài ra mẹ nên phơi nắng để dự phòng thiếu vitamin D nhé!
- Chất xơ: Thành phần này rất quan trọng, giúp mẹ tránh được các vấn đề về đường tiêu hóa, táo bón, mỡ trong máu. Thực phẩm giàu chất xơ là rau và trái cây.
Thực phẩm dành cho bà bầu trong giai đoạn thai kỳ
Lựa chọn thực phẩm tốt, lành mạnh sẽ hạn chế được những biến chứng trong thai kỳ và quá trình sinh nở. Dưới đây là các loại thực phẩm tốt cho bà bầu trong giai đoạn thai kỳ mọi người nên bổ sung vào thực đơn hàng ngày:
Các sản phẩm làm từ sữa
Để thai nhi phát triển tốt thì mẹ cần phải cung cấp đủ lượng protein và canxi mỗi ngày. Hai chất này có nhiều trong thành phần của các loại sữa đặc biệt là sữa chua Hi Lạp. Chúng chứa nhiều vi khẩu probiotic và hỗ trợ hệ tiêu hóa.
Các loại đậu
Đây là những loại thực phẩm tốt cho bà bầu, giàu chất xơ, protein, sắt, folate (B9) và canxi … tốt cho mẹ bầu. Bạn có bổ sung đậu lăng, đậu Hà Lan, đậu xanh, đậu phộng… vào thực đơn hàng ngày!
Cá hồi
Cá hồi chứa nhiều omega-3, một loại axit rất cần thiết trong việc xây dựng bộ não và đôi mắt thai nhi. Một tuần mẹ nên ăn 1-2 bữa cá hồi nhé!
Bông cải xanh và rau lá xanh đậm
Các loại rau lá xanh đậm như bông cải xanh, cải xoăn hay rau bina có nhiều chất xơ, vitamin C, vitamin K, vitamin A, canxi, sắt, folate và kali. Chúng là thực phẩm tốt cho bà bầu, giúp hệ tiêu hóa của mẹ khỏe mạnh, ngăn ngừa táo bón.
Thịt đỏ
Các loại thịt đỏ như thịt bò, thịt lợn, thịt gà giàu thành phần protein, sắt, choline và các vitamin B khác cung cấp oxy cho tất cả các tế bào trong cơ thể. Vậy nên trong quá trình mang thai mẹ cũng nên bổ sung các loại thịt này vào thực đơn nhé!
Dầu gan cá
Dầu gan cá được làm từ gan cá, thường là cá tuyết. Trong thành phần của gan cá hàm lượng axit béo omega-3 EPA và DHA cao, tốt cho sự phát triển của não và mắt thai nhi.
Các loại quả mọng
Các loại quả mọng như dâu tây, nho, việt quất thường chứa nhiều các thành phần nước, vitamin C, chất xơ…có tác dụng rất tốt cho làn da và chức năng miễn dịch của người mẹ.
Ngũ cốc nguyên cám
Trong kỳ cá nguyệt thứ 2 và thứ 3, ngũ cốc nguyên cám là thực phẩm tốt cho bà bầu. Chúng có nhiều chất xơ, vitamin B, magie không thể thiếu trong thực đơn ăn uống của phụ nữ mang thai.
Các loại trái cây khô
Những thực phẩm này có hàm lượng calo, chất xơ, và các loại vitamin cao giúp nhuận tràng và chống táo bón.
Trứng
Trứng là một nguồn choline tuyệt vời để phát triển trí não, lượng choline thấp khi mang thai có thể làm tăng nguy cơ khuyết tật ống thần kinh và có thể dẫn đến giảm chức năng não.
Bơ
Trong thành phần của bơ chứa nhiều axit béo không bão hòa, giàu chất xơ, vitamin B (đặc biệt là folate), vitamin K, kali, đồng, vitamin E và vitamin C. Những thành phần này hỗ trợ xây dựng các tế bào da, não và các mô của thai nhi đồng thời có thể ngăn ngừa các khuyết tật ống thần kinh. Mẹ không nên bỏ qua bơ trong list thực phẩm tốt cho bà bầu.
==> Tham khảo: Note ngay những loại trái cây tốt cho bà bầu giúp mẹ khỏe con thông minh
Nước
Khi mang thai cần uống tối thiểu 1.5 lít nước mỗi ngày. Các triệu chứng của tình trạng mất nước nhẹ bao gồm nhức đầu, lo âu, mệt mỏi, tâm trạng xấu và giảm trí nhớ. Việc tăng lượng nước có thể giúp giảm táo bón và nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu thường gặp trong thai kỳ.
Hạnh nhân
Trong thời gian mang thai, khi nào thèm ăn, mẹ có thể chọn hạnh nhân nhé! Đây là một trong những loại thực phẩm tốt cho bà bầu. Chúng có nhiều protein, chất xơ, vitamin E, Mangan, Riboflavin, Folate … mà thai phụ cần để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng trong quá trình mang thai.
Sinh tố
Thay vì ăn trái cây mỗi ngày, mẹ bầu còn có thể chọn lựa nhưng loại sinh tố kết hợp giữa các loại rau củ, hoa quả để thay đổi khẩu vị nữa nhé! Đây là một loại thức uống ngon, giàu vitamin tổng hợp mà cách chế biến lại khá đơn giản. Trong bài viết này mình đã note lại 23 loại sinh tố tốt cho bà bầu. Các mẹ tham khảo để thêm vào chế độ ăn uống trong giai đoạn thai kỳ nhé!
Các loại thực phẩm không tốt cho bà bầu nên tránh
- Thực phẩm chưa tiệt trùng: Các loại thực phẩm chưa tiệt trùng như sữa, bơ, phomai không tốt cho bà bầu. Chúng chứa nhiều thành phần có nguy có gây bệnh nhiễm khẩu Listeria
- Đồ tái chín, sống: Những loại đồ như cá, thịt, trứng còn tái, hay sống mẹ bầu tuyệt đối không nên ăn để tránh bị ngộ độc, cơ thể mệt mỏi
- Rượu và đồ uống có cồn: Trong những loại đồ uống này có nhiều thành phần độc hại không tốt cho sức khỏe người dùng đặc biệt là chị em trong giai đoạn thai kỳ. Chúng có thể khiến thai nhi chậm phát triển hoặc bị dị dạng.
- Đồ uống có ga, có cocain và cafein: Phụ nữ mang thai sử dụng các loại đồ uống này thường xuyên có nguy cơ sảy thai rất cao, gây thiếu vitamin B1 khiến mẹ mệt mỏi, chán ăn và bị táo bón. Chưa kể chúng còn là nguyên nhân gây khiến cơ thể giảm hấp thu sắt, kẽm gây nên bệnh thiếu máu nữa!
- Nhiều muối: Đồ ăn nhiều muối như dưa muối, cà muối … sẽ khiến huyết áp cao và tay chân bị phù nề
- Cá có chứa thủy ngân: Các loại cá như cá thu, cá mập cá kiếm mẹ không nên ăn, chúng có chứa thủy ngân, gây tổn thương đến não bộ thai nhi.
- Rau ngót: gây xảy thai và tiêu chảy
- Rau răm: Dễ mất máu, khiến tử cung co bóp thậm chí là xảy thai
- Rau má: Dễ gây sảy thai, chướng bụng, lạnh bụng không tốt cho bà bầu
- Ngải cứu: Gây xảy thai và sinh non
Thực đơn cho mẹ bầu – Nguyên tắc để dinh dưỡng vào con nhiều không vào mẹ
– Tinh bột: Ngày mẹ chỉ nên ăn 2-3 bát cơm, buổi sáng ăn bánh mì, khoai lang, yến mạch hoặc gạo lứt thôi. Mẹ không nên bổ sung quá nhiều tinh bột đâu, thai nhi chưa hấp thụ được, sẽ chỉ béo mẹ mà thôi.
– Thịt: Muốn đủ sắt và con tăng cân đều thì mẹ nên ăn nhiều thịt bò, thịt lợn, thịt gà hoặc các loại hải sản như ngao, cua, ghẹ, tôm. Mẹ ăn luôn phiên trong tuần mỗi món 2-3 bữa.
– Rau: Nên ăn nhiều các loại rau màu đậm vì chúng có hàm lượng Axit folic cao, tốt cho sự phát triển của thai nhi về trí não và hệ thần kinh. Hãy ăn đa dạng đầy đủ các bữa trong ngày
– Ăn nhiều hoa quả có chứa nhiều chất xơ và vitamin C để tốt cho hệ tiêu hóa, tránh được các vấn đề về hệ tiêu hóa như táo bón, trĩ cho mẹ đồng thời giúp bé tăng cường hệ miễn dịch, cung cấp đầy đủ các loại vitamin và khoáng chất cần thiết.
– Trứng gà: Mặc dù đây là thực phẩm tốt cho bà bầu nhưng mẹ không nên ăn quá nhiều 1 tuần chỉ khoảng 3-4 quả là đủ thôi nhé!
– Sữa tươi: Mỗi ngày mẹ nên uống 3-4 ly sữa tươi, cách bữa ăn chính 2-3h. Các mẹ chỉ chọn loại sữa ít đường hoặc không đường là tốt nhất để tránh gây tiểu đường thai kỳ nhé!
– Vitamin: Ngoài việc bổ sung vitamin bằng các loại rau xanh, hoa quả, mẹ có thể uống vitamin tổng hợp hàng ngày trong trường hợp không bổ sung đủ qua thực phẩm nhé!
Ngoài ra, trong giai đoạn mang thai, chị em nên hạn chế ăn tinh bột, đồ ngọt và bánh kẹo. Những loại thực phẩm này làm tăng lượng đường trong máu và gây nguy cơ tiểu đường rất cao. Bên cạnh đó, các loại thức ăn đồ ăn nhanh, đồ chiên nhiều dầu mõ mẹ cũng không nên ăn nhiều vì chúng chứa calo, muối và chất béo không tốt cho mẹ và bé!
Ở những tháng thai kỳ đầu mẹ cũng không cần bổ sung nhiều năng lượng đâu chỉ cần đảm bảo nạp đầy đủ đạm, vi chất thiết yếu như kẽm, sắt … là okie. Thay vì ăn 3 bữa, mẹ nên chia nhỏ các bữa ăn thành 5-6 bữa/ ngày để hệ tiêu hóa hấp thu thức ăn nhanh và tốt hơn.
Giai đoạn 2, bé hình thành đầy đủ các bộ phận cơ thể, phát triển hệ thần kinh và các cơ quan xúc giác, thị giác, thính giác. Lúc này, những loại thực phẩm cho bà bầu phải giàu canxi, sắt và vitamin rất cần thiết nhé! Trong các khẩu phần ăn mẹ nên chia nhỏ các chất dinh dưỡng theo tỉ lệ hợp lý nhất: 25% tinh bột, 25% protein và 50% rau quả chín.
Giai đoạn 3: Đây là giai đoạn thai nhi phát triển về da thịt nên tăng cân rất nhanh. Do đó, mẹ cần ăn 2 bát cơm và uống 2-3 ly sữa/ ngày để đảm bảo cân nặng cho bé! Ngoài ra, mẹ cần phải uống đủ 3L nước lọc mỗi ngày nữa nhé!
Trên đây là gợi ý về các loại thực phẩm tốt cho bà bầu! Hy vọng với những thông tin mình chia sẻ sẽ giúp mẹ có chế độ dinh dưỡng tốt nhất trong giai đoạn thai kỳ!